Sách self-help (tự phát triển) là một thể loại sách tập trung vào việc giúp người đọc phát triển và cải thiện bản thân trong nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống. Hiện nay có rất nhiều luồng ý kiến tranh cãi về việc đọc sách Self-Help tốt hay xấu? Bạn trẻ có nên đọc sách Self-Help hay không?
Hãy cùng Thích Sách đi sâu tìm hiểu nhé!
Bản chất của những cuốn sách Self-Help
Sách self-help (sách tự phát triển hay sách phát triển bản thân) là những cuốn sách hỗ trợ cho người đọc để chúng ta có thể thay đổi chính mình. Những cuốn sách này thường cung cấp kiến thức, kỹ năng, và chiến lược để người đọc giải quyết các vấn đề cá nhân, nâng cao tình thần, đạt được mục tiêu, và tận dụng tiềm năng của ta.
Sách self-help có thể bao gồm nhiều chủ đề khác nhau, nhưng chúng có thể được phân chia thành các chủ đề phổ biến như sau:
- Phát triển cá nhân: Sách này tập trung vào việc phát triển kỹ năng cá nhân như tư duy tích cực, quản lý thời gian, và tạo ra thói quen tích cực.
- Tự quản trị công việc và lãnh đạo: Cung cấp chiến lược và kỹ năng để phát triển sự nghiệp, lãnh đạo, và quản lý công việc hiệu quả.
- Tình yêu và mối quan hệ: Tập trung vào việc xây dựng và duy trì mối quan hệ tình cảm, giúp tìm kiếm tình yêu, và giải quyết vấn đề tình cảm.
- Sức khỏe và hạnh phúc: Sách này tập trung vào việc duy trì sức khỏe tốt và tạo ra cuộc sống hạnh phúc và cân bằng.
- Tư duy và khai tâm: Tạo niềm tin vào bản thân, khám phá giá trị cá nhân, và đối mặt với tự ti và lo âu.
- Quản lý tài chính và tiền bạc: Cung cấp kiến thức về quản lý tài chính, đầu tư, và tạo ra kế hoạch tài chính cá nhân.
Sách self-help thường được viết bởi các tác giả có kinh nghiệm hoặc chuyên gia trong các lĩnh vực liên quan đến phát triển cá nhân. Tuy nhiên nó cũng mang đậm màu sắc cá nhân của tác giả và đôi khi mang nặng tính thị trường do nhu cầu của độc giả.
Đọc sách Self – Help tốt hay xấu?
Về tác động tích cực của sách Self – Help
Bản chất của sách phát triển bản thân là cung cấp cho chúng ta những thông tin – kiến thức hữu ích để thay đổi cuộc đời mình. Đọc sách self-help có tác động tích cực đối với chúng ta, đặc biệt là đối với giới trẻ. Có rất nhiều lý do tốt và những tác động tích cực của dòng sách này đối với người đọc.
Đầu tiên, nó cung cấp kiến thức và kỹ năng quý báu về phát triển cá nhân, từ quản lý thời gian đến tư duy tích cực, giúp họ xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai.
Thứ hai, sách self-help tạo động lực và tinh thần lạc quan. Đối mặt với áp lực và thách thức trong cuộc sống, chúng ta – những người trẻ lạc lối có thể tìm thấy sự động viên và niềm tin trong sách này, giúp họ vượt qua khó khăn và duy trì tinh thần tích cực để đối diện với những vấn đề trong cuộc sống.
Thứ ba, sách self-help giúp chúng ta khám phá các khía cạnh của tâm hồn và chải vuốt rõ ràng tình cảm cùng các mối quan hệ của mình. Nói một cách khác, những cuốn sách phát triển bản thân giúp ta hiểu rõ hơn về bản thân và tạo mối quan hệ tốt hơn với người khác, làm tăng sự hòa hợp và hạnh phúc trong cuộc sống.
Thứ tư, đọc sách self-help thúc đẩy việc đặt ra mục tiêu và kế hoạch để đạt được chúng. Giới trẻ học cách lập kế hoạch và theo đuổi ước mơ. Tự thúc đẩy luôn là yếu tố cực quan trọng nếu ta muốn đạt được thành công dù lớn hay nhỏ trong công việc và cuộc sống. Sách Self – help giống như một chiếc cầu hỗ trợ chúng ta bằng thông tin và tri thức để ta có thể tự đặt mục tiêu và kế hoạch cho đời mình.
Một cuốn sách self-help không chỉ giúp ta phát triển bản thân mà còn tạo ra sự động viên, hiểu biết và sự tự quyết định. Nó là một nguồn cảm hứng và là kim chỉ nam hướng dẫn cho rất nhiều người đọc để họ xây dựng cuộc sống đáng sống và đối mặt với thách thức một cách tích cực.
Về tác động tiêu cực của dòng sách phát triển bản thân
Đến đây hẳn bạn sẽ đặt ra câu hỏi: Nếu nhiều ưu điểm như thế thì tại sao sách Self – Help bị “ghét”?
Mọi vấn đề luôn có hai mặt như đồng xu có trái và phải. Sách self-help không có bản chất xấu, nhưng nếu lạm dụng hoặc đọc sách không đúng cách sẽ có một số yếu điểm hoặc rủi ro có thể xuất hiện.
Một số sách self-help có thể trình bày các khái niệm và kỹ thuật mà không phản ánh hoàn toàn hiện thực cuộc sống. Các lời khuyên và giải pháp trong sách có thể không áp dụng được vào tình huống thực tế của chính ta hoặc không phản ánh đầy đủ mặt phức tạp của cuộc sống thực tế.
Một trong những tác hại lớn của đọc sách self-help là mô tả thái quá về sự hoàn hảo. Một số cuốn sách có thể đặt lên người đọc áp lực không cần thiết để đạt được một trạng thái tinh thần hoàn hảo hoặc cuộc sống lý tưởng. Điều này có thể dẫn đến căng thẳng và tự ti khi bạn không thể đáp ứng các tiêu chuẩn không thực tế.
Một số người đọc dòng sách này còn có thể bị cuốn vào việc so sánh bản thân với các tác giả của sách self-help nổi tiếng hoặc những người đã đạt được thành công lớn. Sự so sánh này có thể gây ra sự tự ti và áp lực không cần thiết để đạt được những thành tựu tương tự.
Đọc sách self-help có thể là một phần quá trình phát triển cá nhân, nhưng nếu chúng ta không biết chọn lọc thì đây lại là đầu mối của nguy hại. Sẽ ra sao nếu bạn trở nên quá phụ thuộc vào sách và bỏ qua khả năng tự quyết định và sáng tạo của mình? Quá phụ thuộc có thể làm mất đi sự tự tin, sự độc lập và bản sắc riêng của mỗi người.
Thêm vào đó, một số sách self-help có thể tạo ra góc nhìn mất cân đối về cuộc sống, đánh giá thiếu khách quan về những khía cạnh khác nhau của sự thành công và hạnh phúc.
Nhìn chung, có 5 yếu tố được xem là tác động xấu của dòng sách phát triển bản thân đối với người đọc:
- Hiện thực không phản ánh sách vở:
- Mô tả sự hoàn hảo thái quá
- Gây tâm lý so sánh và tự ti
- Khiến người đọc phụ thuộc vào sách
- Gây ra góc nhìn không cân đối
Đọc sách vốn chỉ là một kênh bổ sung tri thức và giúp ta chắt lọc những điều hay. Đọc sách self-help một cách cân nhắc và sử dụng thông tin từ sách một cách đúng đắn sẽ giúp ta phát triển bản thân tích cực hơn. Hãy nhớ rằng khi đọc sách phát triển bản thân phải luôn luôn duy trì sự chủ động, hãy tự chịu trách nhiệm với tư duy của mình và cân nhắc khi áp dụng những lời khuyên từ sách vào cuộc sống thực tế của bạn.
Đọc sách self-help thế nào để đạt kết quả tốt nhất?
Để đạt được kết quả tốt nhất khi đọc sách self-help, bạn nên tiếp cận chúng với tâm lý cởi mở và sáng tạo. Chúng tôi liệt kê ra 12 điều nên lưu ý khi đọc sách phát triển bản thân để đạt hiệu quả cao nhất. Hãy thử kiểm tra xem chúng có phù hợp với bạn không? Hoặc nếu có lưu ý khác về cách đọc sách thì hãy bình luận dưới bài viết để trao đổi thêm cùng Thích Sách nhé.
Xác định mục tiêu cụ thể
Trước khi bắt đầu đọc, hãy xác định rõ mục tiêu và những gì bạn muốn đạt được từ cuốn sách. Điều này giúp bạn tập trung vào những nội dung quan trọng nhất. Việc xác định mục tiêu cũng giúp bạn khoanh vùng những loại sách cụ thể và khiến việc chọn sách dễ dàng hơn.
Chọn cuốn sách thích hợp
Không phải cuốn sách nào cũng phù hợp với tất cả mọi người. Nếu bạn đang trong trạng vô cùng tiêu cực hay có dấu hiệu tâm lý xấu thì những cuốn sách hô hào, kêu gọi hành động sẽ phản tác dụng. Chọn cuốn sách self-help phù hợp với mục tiêu và sở thích của bạn. Bạn có thể tìm hiểu thông tin về cuốn sách và đọc các đánh giá trước khi quyết định có nên chọn cuốn sách này hay không.
Xây dựng lịch đọc hợp lý
Thiết lập một lịch đọc hợp lý dựa trên thời gian và năng lực của bạn. Điều này có thể là hàng ngày, hàng tuần, hoặc dựa trên mục tiêu cụ thể mà bạn muốn đạt được.
Tư duy chủ động khi đọc
Hãy đọc sách với tư duy chủ động. Chúng ta có thể tạo ghi chú, đánh dấu những điểm quan trọng và viết ra những suy nghĩ hoặc câu hỏi của chính mình khi đọc. Đọc sách có chủ đích và tư duy mở rộng sẽ giúp ta tiếp thu được nhiều kiến thức từ sách hơn và có suy nghĩ của chính mình về những nội dung trong sách. Càng “biến tri thức từ sách thành của mình” triệt để bạn càng giảm những nguy cơ tác động tiêu cực từ sách lên suy nghĩ và hành động xuống thấp.
Phản biện và áp dụng
Sau mỗi phiên đọc hoặc sau mỗi phần, hãy dành thời gian để suy nghĩ về những gì bạn đã học và cách bạn có thể áp dụng nó vào cuộc sống thực tế. Tốt nhất hãy vạch ra một hệ thống những phản biện mà bạn cảm thấy nên đào sâu về những kiến thức hay chia sẻ trong sách. Càng nhiều luận điểm phản biện theo hướng tư duy ngược thì việc áp dụng nội dung sách vào cuộc sống thực càng sát sao và hiệu quả.
Thực hành và điều chỉnh
Đừng ngần ngại thực hành những chiến lược và kỹ thuật được đề xuất trong sách. Sau đó, điều chỉnh chúng để phù hợp với tình huống của bạn. Bạn có thể giữ lại những thay đổi tích cực và loại bỏ những điều không phù hợp.
Giữ tâm trạng cởi mở
Khi đọc, hãy giữ tâm trạng cởi mở và sẵn sàng thách thức những quan điểm và thái độ cũ. Hãy mở rộng tầm mắt để chấp nhận những ý kiến và quan điểm mới. Mọi quan điểm đều hữu ích với ai đó trong thời điểm nào đó, việc của bạn chỉ là không dùng tư duy cũ của mình để phán xét quan điểm mới mà thôi.
Tra cứu thêm thông tin
Nếu bạn gặp khái niệm hoặc ý tưởng không rõ ràng, hãy tìm hiểu thêm hoặc đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn. Bạn cũng có thể thảo luận với người khác đã đọc cuốn sách đó. Và hãy nhỡ, sách Self – help được viết bởi tác giả, con người luôn có thiên kiến hoặc quan điểm mang màu sắc cá nhân. Vì vậy sẽ có những thông tin không quá chính xác trong trường hợp của chính bạn. Hãy thoải mái với những thông tin như vậy, chỉ cần tra cứu lại và đánh giá xem chính mình có nên áp dụng hay không.
Kiên trì và ổn định
Kiên nhẫn là yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển bản thân. Nếu bạn có ý định áp dụng những tri thức trong sách thì hãy duy trì những thay đổi tích cực và đừng nản lòng khi gặp khó khăn. Chỉ khi đủ kiên nhẫn bạn mới có thể hái được trái ngọt. Bởi trước khi viết cuốn sách và đưa những thông tin tốt đẹp trong sách đến với bạn chính tác giả cũng đã trải qua thời gian rất lâu để học hỏi, thực hành và tổng kết.
Tự trách nhiệm và tìm kiếm hỗ trợ
Nhiều người nghĩ tìm kiếm hỗ trợ khi đọc và áp dụng một cuốn sách có phải là “nâng cao quan điểm” hay không. Nhưng nếu bạn để ý sẽ thấy đa phần các cuốn sách phát triển bản thân đều được gắn với những khóa học hay những buổi hướng dẫn thực hành từ chính tác giả. Vì thế việc tìm kiếm hỗ trợ là khá cần thiết nếu bạn không kết nối trực tiếp được với tác giả. Chia sẻ mục tiêu và tiến trình của bạn với một người bạn hoặc người hỗ trợ đáng tin cậy để họ có thể giúp bạn kiểm tra và cổ vũ.
Thường xuyên đọc và xem lại
Định kỳ xem lại cuốn sách để cập nhật kiến thức và củng cố sự học hỏi của bạn. Bạn có thể khám phá ra những cách hiểu khác trong quá trình phát triển.
Chia sẻ và hướng dẫn lại cho người khác
Chia sẻ những điều bạn học được với người khác cũng giống như tìm kiếm hỗ trợ khi áp dụng nội dung sách. Việc bạn giảng giải hoặc thảo luận về các ý tưởng từ cuốn sách với người khác có thể làm sâu sắc hiểu biết của bạn và củng cố sự phát triển cá nhân của bạn.
Bằng cách tuân theo những gợi ý này và duy trì một tư duy tích cực và cởi mở, bạn có thể tận dụng tối đa lợi ích từ việc đọc sách self-help và đạt được những cải thiện ý nghĩa trong cuộc sống của mình.
Sách phát triển bản thân là một nguồn cảm hứng và kim chỉ nam hữu ích để ta xây dựng cuộc sống đáng sống và đối mặt với thách thức một cách tích cực. Sách Self – help khi đọc đúng trường hợp, đúng thời điểm sẽ giống như ngọn đèn bão soi đường đêm. Đọc sách phát triển bản thân với tư duy mở, thái độ tích cực, đọc có chọn lọc và tránh sa vào những “điểm chết” sẽ giúp bạn thay đổi cuộc đời mình.
